Ο Θεός συνεργάτης του ανθρώπου

Ο άνθρωπος και ο Θεός! Ποια άπειρη απόσταση ανάμεσά τους! Το ελάχιστο και το απείρως μεγάλο. Θα έλεγε κανείς ότι κάθε σύγκριση είναι αδύνατη, αν όχι και βλάσφημη. Κι όμως! Η Βίβλος μας διδάσκει ότι όχι μόνο μπορεί να υπάρξει σχέση ζωντανή μεταξύ ανθρώπου και Θεού, αλλ’ ακόμη και συνεχής «συνεργασία» μεταξύ τους: «Θεού εσμέν συνεργοί ...» (Α' Κορ. 3/9). Το παράδοξο αυτό διαφωτίζεται όταν προσέξουμε ότι ο άνθρωπος κατά την Βίβλο πλάστηκε «καθ’ ομοίωσιν Θεού» (Γεν. 1/26α, Ιακ. 3/9), και ο θαυμαστός τεχνολογικός πολιτισμός του στις ημέρες μας, δικαιολογεί από μια πλευρά τη διδασκαλία αυτή της Βίβλου. Δεν είναι το υλικό σώμα του ανθρώπου αυτό που εκπροσωπεί τον άνθρωπο, αλλά είναι το πνευματικό στοιχείο, το «Εγώ» , η «Ψυχή» του, πoυ κινείται από τα ελατήρια και τους πόθους του για το άπειρο και το αιώνιο.

Εδώ βρίσκουμε την αλήθεια για την «καθ' ομοίωσιν του Θεού» δημιουργία μας. Έτσι, θα ερευνήσουμε όχι την πλευρά των διανοητικών εφευρέσεων του ανθρώπου πoυ είναι τόσο πολλές και θαυμαστές στον αιώνα μας – αλλά την πλευρά της «θέλησης» του ανθρώπου, η oπoία θέληση είναι η κυριότερη των δύο άλλων ψυχικών του δυνάμεων – της διάνοιας και του συναισθήματος – διότι η θέληση είναι αυτή που εκτελεί και πραγματοποιεί τις συλλήψεις των δύο άλλων, πολλές φορές δε τις θέτει σε κίνηση ή τις σταματά. Ορθώς λοιπόν, το «Εγώ» που βούλεται εκπροσωπεί την καθ' αυτό προσωπικότητα.

Η θέληση του ανθρώπου είναι προικισμένη με ελευθερία για να γίνει ο άνθρωπος ηθική προσωπικότητα, δηλαδή να κάνει ελεύθερη εκλογή μπροστά στο βασικό και θεμελιώδες δίλημμα, για το οποίο βρίσκεται εδώ στον κόσμο· μ’ άλλα λόγια, να εκλέξει μεταξύ της πίστης και εξάρτησής του από τον Θεό ή της απιστίας και αυτονομίας του. Για τον κρίσιμο και αποφασιστικό αυτό σκοπό δημιουργήθηκε ο άνθρωπος «αυτεξούσιος» και είναι επομένως δεκτικός τιμής και δοξασμού ή μομφής και καταδίκης.

Αυτή τη συγκρότηση του ανθρώπου σε ηθική προσωπικότητα, τη σέβεται απόλυτα ο Θεός και ουδέποτε την παραβιάζει, επειδή είναι το ουσιώδες στοιχείο του ανθρώπου. Χωρίς την ελευθερία εκλογής ο άνθρωπος θα ήταν ένα «ρομπότ», δηλαδή ένα ηθικό μηδενικό, ένα πράγμα.

Ύστερα από τη σύντομη αυτή εισαγωγή, για την οντολογική σύσταση της ανθρώπινης ψυχής, θα μελετήσουμε το εξής θέμα στις κύριες γραμμές του:

1) Ο Θεός δίνει το χέρι Toυ στον άνθρωπο

Ο Θεός πρώτος έρχεται για να συναντήσει τον άνθρωπο και να συνδεθεί μαζί του. Τον καλεί με τη φωνή της δημιουργίας που μαρτυρεί τη σοφία και την παντοδυναμία Του· τον καλεί με την φωνή της συνείδησης, που νομοθετεί και δικάζει· και τέλος τον καλεί με τον Χριστό, που προσκαλεί τον άνθρωπο να γυρίσει σ’ Αυτόν και να συνδεθεί μαζί Του, για να βρει τον δρόμο του και να πάρει την πραγματική ευτυχία από τώρα για όλη την αιωνιότητα. Αυτό σημαίνει «να σωθείς».

Το κήρυγμα του ευαγγελίου κοινοποιεί στον αμαρτωλό άνθρωπο – και τέτοιοι είμαστε όλοι – την αφάνταστη αγάπη του Θεού ώστε να στείλει τον μονογενή Του Γιό να σαρκωθεί και να πάρει πάνω του, με μια απόφαση αυτοθυσίας, το ηθικό παθητικό της αμαρτίας μας και να δώσει σαν εκπρόσωπός μας, μέσω του θανάτου, ικανοποίηση στο θείο νόμο της δικαιοσύνης του Θεού, ώστε να σωθούμε εμείς οι αμαρτωλοί. Το ανεκδιήγητο τούτο γεγονός το προσφέρει ο Θεός στον άνθρωπο σα να του προσφέρει το χέρι Του να συνδεθεί μαζί Του. Επειδή ο Χριστός και η σωτηρία Του είναι το χέρι του Θεού που απλώνεται σε κάθε αμαρτωλή ύπαρξη για να τη σώσει.

 2) Η απάντηση του ελεύθερου ανθρώπου

Στην πρόσκληση αυτή του Θεού η απάντηση του ελεύθερου ανθρώπου δυστυχώς, δεν είναι πάντοτε «ΝΑΙ», καθώς θάπρεπε να είναι, αλλά πολλές φορές είναι άρνηση, «OXI», μαζί και περιφρόνηση. Στην περίπτωση αυτή ο Θεός αποσύρει το χέρι Του, επειδή θεωρεί την ελευθερία που χάρισε στον άνθρωπο απολύτως σεβαστή και απαραβίαστη εκ μέρους Του. Δεν σταματά όμως να εργάζεται κατά ποικίλους τρόπους και σ’ αυτή την πείσμονη άρνηση του ανθρώπου, μήπως θελήσει κάποτε να ξυπνήσει από τον πνευματικό του ύπνο και να σωθεί, πάντοτε όμως σεβόμενος την ηθική του ελευθερία. «Ποσάκις ηθέλησα …» , λέγει ο Χριστός «και ουκ ηθελήσατε» (Λουκ. 13/34). Η λέξη «ποσάκις» σημαίνει τις επανειλημμένες προσκλήσεις του Θεού προς το ελεύθερο ον· και η φράση «δεν ηθελήσατε» φανερώνει τον απόλυτο σεβασμό, εκ μέρους του Θεού, προς τον ηθικά ελεύθερο άνθρωπο. Όταν τώρα, κατά το κήρυγμα του Ευαγγελίου, ο άνθρωπος πιστέψει στην Αγάπη και τη Χάρη αυτή του Θεού, με καρδιά ειλικρινή και μετανοημένη, τότε ο Θεός τον σφραγίζει με την δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Ένας νέος, θείος παράγοντας ενεργεί τώρα μέσα του με τον ύψιστο και ένδοξο σκοπό να πραγματοποιήσει τον χαρακτήρα του Χριστού στο πρόσωπο του ανθρώπου. Αρχίζει τότε μέσα του το θείο έργο της μεταμόρφωσης του ανθρώπου, κατ’ εικόνα και ομοίωση του Χριστού.

Ιδού, η ύψιστη και ένδοξη αποστολή του ανθρώπου στον κόσμο τούτο.

Πηγή: Αρχείο Κωσταντίνου Μεταλληνού