Κωνσταντίνος Μεταλληνός

60 χρόνια από το θάνατο του ιδρυτή της Ελευθέρας Ευαγγελικής Εκκλησίας Αθηνών, γράφει η Άλτα Φίλου:

Ταξινομώντας τα βιβλία της βιβλιοθήκης μου, «έπεσα» επάνω στο βιβλίο του Μ. Θαβωρίτη, «Ωραίοι Άνθρωποι» (2000), και ξεχάστηκα για το υπόλοιπο του απογεύματος. Ξεκινώντας από την αφιέρωση: «Αφιερώνεται στην καινούργια Γενιά των Ελλήνων Ευαγγελικών, με την ευχή να φανεί αντάξια της Γενιάς των ‘ΩΡΑΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ’ που έφυγαν».

Ανήκω στη δεύτερη «καινούργια Γενιά» και είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού οι «Ωραίοι Άνθρωποι», που γνώρισα προσωπικά από όλους όσους αναφέρει ο Μ. Θαβωρίτης (Μ.Θ.) στο βιβλίο του. Για τον πρώτο, τον Κωνσταντίνο Μεταλληνό, γράφει: «Στάθηκε ένας ωραίος άνθρωπος που έλαμψε στο Ελληνικό στερέωμα του 20^ου αιώνα με την ομολογία του, τη ζωή του και το έργο του».

Έτυχε να μιλήσω με πολλούς «συνομηλίκους» μου τις τελευταίες ημέρες και εσκεμμένως ανέφερα το ζεύγος, Κωνσταντίνου και Αλκμήνης Μεταλληνού στις συζητήσεις μας. «Πού τους θυμήθηκες;», ήταν μια από τις απαντήσεις, «του περασμένου αιώνα», μια άλλη και «δεν τον ξέρω, γεννήθηκα τη χρονιά που πέθανε», μια τρίτη.

Ξεχνιούνται τόσο γρήγορα οι άνθρωποι, λοιπόν;

Είναι αλήθεια ότι για τον Μεταλληνό έχουν γραφτεί πολλά. Ήταν ο μοναδικός Έλληνας που χρησιμοποίησε την αίθουσα της Ελληνικής Βουλής και της Γερουσίας στο μέγαρο των παλιών ανακτόρων στο Σύνταγμα, την εποχή της γερμανικής κατοχής, έτσι ώστε να μη παύσει μέσα εκεί ν΄ακούγεται η ελληνική φωνή και να πλημμυρίζει ο χώρος του καταργημένου, τότε, Ελληνικού Κοινοβουλίου από Έλληνες πολίτες … (σ.21)

Είναι ο μόνος Έλληνας που είπε: «Χρειαζόμαστε λοιπόν, σήμερα, Πανεπιστήμια και Ακαδημίες, όχι για την προώθηση του μηχανικού ή διανοητικού πολιτισμού, αλλά για να οδηγηθούν οι άνθρωποι στον Χριστό με μετάνοια και πίστη και το δοξασμένο αυτό έργο είναι της Εκκλησίας Του» (σ. 19).

Από την ομολογία του: «…Μέσα απ’ αυτήν την κατά μόνας μελέτην της Καινής Διαθήκης η θεία οδηγία με κατεύθυνε να γνωριστώ με άλλους τρεις νέους που κι αυτοί επίσης διάβαζαν την Καινήν Διαθήκην. Ήταν άνοιξις του 1911. Από αυτόν τον μικρόν κύκλο των τεσσάρων νέων η χάρις του Θεού ξεπέταξε και ανέπτυξε μέσα από πολλές δυσκολίες και εμπόδια τη σημερινή Ελευθέρα Ευαγγελική Εκκλησία των Αθηνών με μέλη απ΄όλες τις κοινωνικές τάξεις, διανοούμενους και χειρώνακτες» (σ. 34)

«…Ο Μεταλληνός αντιπροσώπευσε πάνω από 50 χρόνια (όσο ζούσε) την Νεοελληνική Μεταρρύθμιση» (σ.58).

Ένας θεολόγος, απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο άκουσμα του θανάτου του Μεταλληνού, Ιανουάριο του 1963: «Αναμφισβήτητα η Ελλάδα έχασε τον μεγαλύτερο ιεροκήρυκα του αιώνος, γιατί ήταν από εκείνους που δεν παρουσιάζουν τον Θεό σα τιμωρό και εκδικητή. ΟΙ ακροατές του Κ. Μεταλληνού έπαιρναν πνευματικό οξυγόνο και έφευγαν από την εκκλησία που κήρυττε με ανανεωμένες τις ψυχικές των δυνάμεις, ικανοί να συνεχίσουν την πορεία τους στη ζωή με αισιοδοξία» (σ. 60).

Ο συνοδοιπόρος του στην πίστη, Χάρης Καρτερούλης, είχε γράψει: «Δεν ξεύρω εάν και τι του εκόστισε στην ψυχήν του η διακοπή των σχέσεών του μετά της Ορθοδόξου εκκλησίας, εις την οποίαν εγεννήθη. Έφυγα, μου έλεγε, διότι δεν ημπορούσα να εργαστώ ελεύθερα, δεν μπορούσα να κηρύξω την αλήθειαν και μόνον την αλήθειαν της κατά χάριν σωτηρίας του ανθρώπου δια της πίστεως εις το λυτρωτικόν έργον του Ιησού Χριστού. … Η πίστις του Κ. Μεταλληνού δεν ήτο ακαθόριστη σε μια θρησκεία καμωμένη από υποθέσεις φιλοσοφικές, αλλά ήταν η ολόψυχη αποδοχή κάθε αλήθειας της Αγίας Γραφής και η ανεπιφύλακτη υπηρεσία δια την διάδοσιν της αλήθειας αυτής» (σ. 63).

Κωνσταντίνος Μεταλληνός, ο Έλληνας Μεταρρυθμιστής; Αναμφισβήτητα!

«Η όλη του προσπάθεια ήταν να ξαναζωντανέψει στη χώρα μας την απλή και φωτεινή πίστη των ηρώων της Μεταρρύθμισης, οι οποίοι δεν επεδίωξαν να εισαγάγουν κώδικες καλύτερων θρησκευτικών κανόνων, αλλά να υψώσουν ψηλά την Αγία Γραφή και την δια της πίστεως σωτηρία εις το λυτρωτικό έργο του Ιησού Χριστού» (σ. 64)

«Υπήρξε ένας βαθύτατος θεολογικός στοχαστής…ένα στοχαστικό ανήσυχο πνεύμα» (σ. 69).

«Το θάμβωμά του από την Χριστολογική αλήθεια την εν Χριστώ δηλ. αποκάλυψη του Θείου σχεδίου, υπήρξε τόσο μεγάλο και ακατανίκητο που από την πρώτη στιγμή της επιστροφής του αποτελεί το κέντρο κάθε στοχασμού του και κάθε προσπάθειάς του για την έκθεση της αλήθειας. Και η έκθεσή του δεν περιορίζεται σε μια ξερή, τυπική διατύπωση της αλήθειας, όπως συνηθίζεται. Ο λόγος του Θεού στα χέρια του γίνεται πηγή ανεξάντλητου φωτός. Γίνεται αποκάλυψη ζωής που κυλά ορμητικά και αιώνια. … Η μαθηματική του διάνοια αέναο υλικό λογικής συνέπειας που ακατάπαυστα τροφοδοτεί» (σ. 72).

Και όταν κάποτε δόθηκε μια σκληρή θεολογική μάχη για ένα ουσιαστικά παρανοημένο θέμα και μεγάλος θόρυβος συνετάραξε την διεθνή αδελφότητα γύρω από το όνομά του, με αποτέλεσμα να διαβληθεί αδίκως, είπε σε έναν από τους πρωτοστάτες της συγχύσεως: ‘Φίλε, μια μάχη δόθηκε περί αγάπης και σ΄αυτήν …όλοι σας νικηθήκατε!΄Η θέση του ήταν η θέση της αγάπης (σ. 71).

«Μια διεύθυνση. Λαχανά 38 … ένα άγιο χριστιανικό σπίτι και δύο εξαγνισμένες από την θυσία του Γολγοθά ψυχές, άνοιγαν και καλωσόριζαν με πρωτόγνωρη για τον επισκέπτη εγκαρδιότητα και αγάπη, ένα … κατάκοπο, κυνηγημένο από την τρίχρονη μπόρα του διωγμού άσημο, φτωχό σπουργίτι. … Και ήταν η φωλιά της Λαχανά 38 τόσο ζεστή και η αγκαλιά του ευλογημένου εκείνου αντρόγυνου τόσο εγκάρδια ανοιχτή που έπειτα από λίγο και ένας άλλος … και ένας τρίτος, μια τέταρτη … ώσπου δεν υπήρχε πια τόπος για άλλη ευλογία» (σ. 88-89).

Ο ίδιος ο Κ. Μεταλληνός: «Ευχαριστώ τον Θεό, διότι ενώ σε μένα ατομικώς δεν έδωσε παιδιά κατά σάρκα, εν τούτοις είχα την ευκαιρία και εγώ και η γυναίκα μου να ασχοληθούμε με πολλά παιδιά και είμαστε σα να είμασταν όχι μόνο πολύτεκνοι, αλλά υπέρ-πολύτεκνοι» (σ. 91).

ΥΓ. Το σπίτι του Κωνσταντίνου και της Αλκμήνης Μεταλληνού, στην οδό Λαχανά 38 στην Κυψέλη, είναι άδειο και ακατοίκητο εδώ και δεκαετίες. Αδιαφορία; Παράληψη της πρώτης «καινούργιας Γενιάς των Ελλήνων Ευαγγελικών»;  Θα ήταν ευχής έργο να ανοίξει ξανά και να γίνει κέντρο συζητήσεων, επιστημονικών και χριστιανικών διαλογισμών για νέους και μεγαλύτερους, όπως παλιά. Να ξαναγίνει η «Φωλιά» που υπήρξε κάποτε για κάποιους κατατρεγμένους νέους από την επαρχία κυρίως. Στην ταράτσα του ανέβαινε ο Κ.Μ. και αγκαλιάζοντας με το βλέμμα του την Αθήνα προσευχόταν για τους κατοίκους της. Ήταν πάντα και για πολλούς ένα καταφύγιο Αγάπης αυτό το ιστορικό για την Διαμαρτύρηση στην Ελλάδα, σπίτι!