Ο Θεός: πρωτότυπος και σαν εργοδότης

Μεταφέρω απόσπασμα από άρθρο του Γιώργου Π. Αλεξανδρή με τίτλο «Ο Χριστιανός Εργοδότης και ο Εργαζόμενος» που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 10/2013 του περιοδικού «Αστήρ της Ανατολής». Ο συγγραφέας είναι μάνατζερ στην Alexandris SA:

Ο Δημιουργός αναθέτει στον άνθρωπο ένα σπουδαίο έργο: «Και έλαβε Κύριος ο Θεός τον άνθρωπον και έθεσεν αυτόν εν τω παραδείσω της Εδέμ διά να εργάζηται αυτόν και να φυλάττη αυτόν.» (Γεν. 2, 15).

Το έργο λοιπόν του ανθρώπου είναι στην πραγματικότητα έργο του Θεού. Ο Θεός είναι ο πρώτος εργοδότης στην Ιστορία και ο τρόπος που σχεδιάζει, οργανώνει, αναθέτει αλλά και στο τέλος ελέγχει τη δουλειά, είναι τέλειος. Στην ουσία είναι το έργο της συντήρησης, ανάπτυξης και φύλαξης του κήπου της Εδέμ μέσα στο άγιο πλαίσιο που ο Θεός βάζει: «Και εφύτευσε Κύριος ο Θεός παράδεισον εν τη Εδέμ κατά ανατολάς και έθεσεν εκεί τον άνθρωπον, τον οποίον έπλασε. Και Κύριος ο Θεός έκαμε να βλαστήση εκ της γης παν δένδρον ωραίον εις την όρασιν και καλόν εις την γεύσιν·και το ξύλον της ζωής εν μέσω του παραδείσου και το ξύλον της γνώσεως του καλού και του κακού.» (Γεν. 2, 8-9). Ας δούμε με ποιους τρόπους ο Θεός κάνει ένα τέλειο και εξαιρετικά προχωρημένο και για τα δεδομένα της εποχής μας, σεμινάριο μάνατζμεντ κατά την εβδομάδα της δημιουργίας:

• Πρώτα απ’ όλα παραδίδει στον «υφιστάμενό του», Αδάμ, ένα τέλεια οργανωμένο πρότζεκτ. Όλα είναι στη θέση τους και για τα μέτρα του τέλειου Θεού «καλά λίαν». Θα λέγαμε, ο Αδάμ καλείται να δουλέψει στο τελειότερο περιβάλλον εργασίας στο οποίο εργάστηκε ποτέ άνθρωπος. Πόσες φορές σύγχρονοι εργοδότες αναθέτουν μια δουλειά στον υφιστάμενό τους χωρίς να έχουν φροντίσει να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές, χωρίς να έχουν ξεκαθαρίσει τους ρόλους των εγαζομένων, χωρίς να έχουν φτιάξει ένα στοιχειώδες οργανόγραμμα, περιμένοντας από τον άμοιρο υφιστάμενο να πάρει ρίσκα που δεν του αναλογούν, να κάνει θαύματα που δεν γίνονται, σε μια προσπάθεια που λόγω κακής οργάνωσης και μελέτης είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Αυτό που έκανε ο Θεός ήταν να στήσει έναν τέλειο οργανισμό και να βάλει τον κατάλληλο μάνατζερ να τον διαχειριστεί.
• Όμως ο Θεός με την σοφία Του προνόησε και κάτι που λίγοι εργοδότες το κάνουν προληπτικά. Κι όταν το κάνουν, το κάνουν κατόπιν εορτής με ακατάλληλα μέσα και τσιγκούνικη νοοτροπία. Σκέφτηκε ότι για να μπορέσει ο άνθρωπος να κάνει σωστά και απερίσπαστα τη δουλειά που του ανέθεσε θα χρειαζόταν συνεργάτη. Έναν συνεργάτη που όχι τόσο θα τον βοηθούσε στη δουλειά, όσο θα τον καθιστούσε τον ίδιο πλήρη και ευτυχισμένο. Από μια σκοπιά θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Θεός δίνει το παράδειγμα τού πώς ο τέλειος εργοδότης σπεύδει να προλάβει και να καλύψει τις βιοτικές, συναισθηματικές και ψυχικές ανάγκες του υφισταμένου Του, αν και η κύρια οπτική του Δημιουργού προς τον άνθρωπο δεν ήταν αυτή του εργοδότη. Συμπερασματικά λοιπόν έως εδώ βλέπουμε τον Θεό εργοδότη-μάνατζερ να οργανώνει τέλεια τη δουλειά και να τη στελεχώνει πλούσια.
• Στη συνέχεια κάνει μία πλήρη, αναλυτική περιγραφή εργασίας. Προσδιορίζει τον χώρο ευθύνης του ανθρώπου, του αναθέτει συγκεκριμένη δουλειά, θέτει τους κανόνες και τους περιορισμούς, καθορίζει το ηθικό και κανονιστικό πλαίσιο! Του λέει: «είσαι ελεύθερος να κάνεις ότι θέλεις, χρησιμοποίησε τη δημιουργικότητά σου και τη φαντασία σου για να ομορφύνεις τον κήπο, αλλά πρόσεξε υπάρχει αυτός ο περιορισμός». Του ξεκαθαρίζει ακόμη από την αρχή και την ποινή της παράβασης. Στα εδάφια 28-29 του πρώτου κεφαλαίου ο Θεός λέει αναλυτικά στον άνθρωπο τι πρέπει να κάνει: «Και είπε προς αυτούς ο Θεός: ‘Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, και εξουσιάζετε επί των ιχθύων της θαλάσσης και επί των πετεινών του ουρανού και επί παντός ζώου κινουμένου επί της γης’. Και είπεν ο Θεός: ‘Ιδού, σας έδωκα πάντα χόρτον κάμνοντα σπόρον, όστις είναι επί του προσώπου πάσης της γης, και παν δένδρον, το οποίον έχει εν εαυτώ καρπόν δένδρου κάμνοντος σπόρον· ταύτα θέλουσιν είσθαι εις εσάς προς τροφήν·και εις πάντα τα ζώα της γης και εις πάντα τα πετεινά του ουρανού και εις παν ερπετόν έρπον επί της γης και έχον εν εαυτώ ψυχήν ζώσαν, έδωκα πάντα χλωρόν χόρτον εις τροφήν’».
  Και στο 16 και 17 του επόμενου κεφαλαίου συνεχίζει: «Προσέταξε δε Κύριος ο Θεός εις τον Αδάμ λέγων: ‘Από παντός δένδρου του παραδείσου ελευθέρως θέλεις τρώγει, από δε του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού δεν θέλεις φάγει απ' αυτού· διότι καθ' ην ημέραν φάγης απ’ αυτού, θέλεις εξάπαντος αποθάνει’». Μία αναλυτικότατη θα λέγαμε περιγραφή εργασίας (αυτό που είναι γνωστό σαν Job Description) με πλήρη καταγραφή υποχρεώσεων και δικαιωμάτων, δυνατοτήτων και περιορισμών. Ταυτόχρονα κάνει ξεκάθαρη στον Αδάμ τη θέση του στην ιεραρχία της δημιουργίας (θα λέγαμε σήμερα στο οργανόγραμμα). Ο Αδάμ ξέρει σε ποιόν αναφέρεται αλλά και ποιους εξουσιάζει.

• Μία απο τις βασικότερες παραμέτρους στο μάνατζμεντ είναι η παροχή κινήτρων. Ναι, χιλιετίες πριν το διατυπώσουν οι σύγχρονοι «γκουρού» ,το έχει κάνει ο Θεός δίνοντας σοβαρά και ξεκάθαρα οριοθετημένα κίνητρα στο Αδάμ. Στα εδάφια που προαναφέραμε διαβάζουμε: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, γεμίσατε την γην και κυριεύσατε αυτήν, εξουσιάζετε» ... Και μετά τους εξηγεί ότι θα μπορούν να τρώνε και να ζουν από αυτά που θα καλλιεργούν (ελευθέρως θέλεις τρώγει). Αλλά και τους κάνει γνωστή την ποινή (θέλεις εξάπαντος αποθάνει) στην περίπτωση που Τον αμφισβητήσουν, σαν την μόνη πηγή της ευτυχίας τους, τρώγοντας από το απαγορευμένο δένδρο.
• Και τέλος έρχεται η πιο επαναστατική, γενναία αλλά και γλυκειά στιγμή του «σεμιναρίου». Ο Θεός αναθέτει εξουσία στον Αδάμ, όχι στα λόγια, αλλά προχωρώντας σε μια πράξη που όμοια και ανάλογή της σπάνια βλέπουμε στη σύγχρονη επιχειρηματική πρακτική. Στα εδάφια 19 και 20 του δεύτερου κεφαλαίου διαβάζουμε: «Έπλασε δε Κύριος ο Θεός εκ της γης πάντα τα ζώα του αγρού και πάντα τα πετεινά του ουρανού, και έφερεν αυτά προς τον Αδάμ, διά να ίδη πως να ονομάση αυτά· και ό,τι όνομα ήθελε δώσει ο Αδάμ εις παν έμψυχον, τούτο να ήναι το όνομα αυτού. Και έδωκεν ο Αδάμ ονόματα εις πάντα τα κτήνη και εις τα πτηνά του ουρανού και εις πάντα τα ζώα του αγρού.»

Αλήθεια, πόσες φορές ένας εργοδότης προτρέπει και ωθεί έναν υφιστάμενό του μάνατζερ να βάλει τη δική του αποφασιστική πινελιά στο χώρο ευθύνης του; Να καθορίσει τις διαδικασίες όπως αυτός ονειρεύεται , οργανώνοντας, προγραμματίζοντας, στελεχώνοντας, δίνοντας κίνητρα, ελέγχοντας τη δουλειά όπως αυτός νομίζει, σεβόμενος πάντα την κουλτούρα και τις αξίες του οργανισμού και εντάσσοντας τις πρωτοβουλίες του στα ευρύτερα στρατηγικά πλάνα; Δέστε πώς ο Θεός φέρνει τα ζώα και τα πτηνά μπροστά στον Αδάμ, για να τους δώσει αυτός όνομα, δίνοντάς του τη χαρά της συμμετοχής στο μεγάλο έργο, κάνοντάς τον συνεργάτη Του στην πράξη; Δεν μπορώ να σκεφτώ πιο γοητευτικό παράδειγμα εργοδότη που σέβεται τις δομές της ιεραρχίας αυτοσυγκρατούμενος, μη παρεμβαίνοντας (ενώ κανείς δεν μπορεί να τον εμποδίσει να το κάνει) και «σπρώχνοντας» τον υφιστάμενό του μάνατζερ να δώσει το δικό του χρώμα στο χώρο ευθύνης του.

Όταν λοιπόν ένας εργοδότης σκέφτεται τη δουλειά του στα πλαίσια της αποστολής του σαν συνειδητού χριστιανού στον κόσμο, ας σκέφτεται τον Κύριό του, πως λειτούργησε εκείνη την πρώτη «εβδομάδα» της Ιστορίας.